AI จะเข้ามาทดแทนอาชีพเหล่านี้ได้จริงหรือ?

อัปเดตล่าสุด 8 มิ.ย. 2566

การเข้ามาของ ChatGPT ซึ่งเป็น Generative AI กำลังมีอิทธิพลต่อการทำงานของมนุษย์เรา จนเป็นที่พูดกันว่า AI นั้นจะเข้ามาทำงานแทนที่มนุษย์ แต่ยังมีบางอาชีพที่ AI ไม่สามารถแทนที่ได้ภายใน 5 ปี ข้างหน้า จริงหรือ?

Advertisement

วันที่ 17 พฤษภาคม 2023 - World Economic Forum (WEF) พูดถึงงานที่ AI แทนที่ไม่ได้ โดยอ้างอิงข้อมูลจาก “ Future of Jobs Report 2023” ทำการสำรวจ 803 บริษัท จาก 27 อุตสาหกรรมใน 45 ประเทศ ซึ่งมีการจ้างงานมากกว่า 11.3 ล้านคนจากทั่วทุกมุมโลก พบว่า AI ไม่น่าจะสามารถแทนที่งานที่ต้องใช้ทักษะของมนุษย์ได้ เช่น การตัดสิน ความคิดสร้างสรรค์ ความคล่องแคล่วทางร่างกาย และความฉลาดทางอารมณ์

50% ของผู้ตอบแบบสอบถาม เชื่อว่า AI จะเข้ามาอำนวยความสะดวกในการทำงานให้กับมนุษย์ แต่ในขณะที่ 25% เชื่อว่า AI จะเข้ามาทดแทนมนุษย์ โดยในรายงานยังแสดงให้เห็นการเติบโตของตลาดแรงงาน ในช่วงปี 2023 - 2027 จะมีดังนี้

1. ผู้ควบคุมอุปกรณ์การเกษตร

2. คนขับรถบรรทุกหนักและรถโดยสารประจำทาง

3. ครูอาชีวศึกษา

4. ช่างกล และช่างซ่อมเครื่องจักร

อาชีพอะไรบ้าง ที่ AI ทำแทนไม่ได้?

ข้อมูลนี้สะท้อนให้เห็นว่า ข้อได้เปรียบที่มนุษย์เหนือกว่า AI คือ ร่างกายของมนุษย์ เนื่องจากรายงานฉบับเดียวกันนี้เอง พบว่าบริษัทจำนวนมากคาดการณ์ว่าออโตเมชันจะเข้ามาแทนที่มนุษย์ได้น้อยลง ซึ่งรายงานฉบับก่อนหน้าในปี 2020 คาดการณ์ว่าออโตเมชันจะทดแทนงานของมนุษย์ได้ 47% ใน 5 ปีข้างหน้า แต่ฉบับปี 2023 ลดลงเหลือ 42%

อาชีพในภาคการเกษตร

ในอีก 5 ปีข้างหน้า อาชีพในภาคอุตสาหกรรมการเกษตรจะมีการเติบโต 30% หรือราว 3 ล้านตำแหน่ง สืบเนื่องจากแรงงานในภาคการเกษตรเป็นกลุ่มที่มีความเป็นไปได้ที่จะได้รับผลกระทบจาก Generative AI และโมเดลภาษาอย่าง ChatGPT น้อยมาก สาเหตุมาจากซัพพลายเชนที่ไม่เพียงพอ เนื่องจากฟาร์มหลายแห่งขายผลผลิตตรงให้ผู้บริโภคโดยไม่ผ่านคนกลาง

การใช้ ChatGPT / Generative AI ในอุตสาหกรรมการผลิต

การใช้เทคโนโลยีการเกษตรที่เพิ่มขึ้นและการลงทุนที่เพิ่มขึ้นในการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศยังนำไปสู่การขยายตัวของงานด้านการเกษตร

นอกจากนี้ ข้อมูลจากธนาคารโลกระบุถึงการเกษตรแบบ “Climate-smart agriculture” ซึ่งจัดการกับความท้าทายที่เชื่อมโยงกันของความมั่นคงทางอาหารและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่เร่งขึ้น ไม่เพียงเพิ่มการจ้างงานเท่านั้น แต่ยังส่งเสริมมาตรฐานการครองชีพและผลลัพธ์ด้านสิ่งแวดล้อม ตลอดจนความมั่นคงทางอาหารและความยืดหยุ่นของพืชผลอีกด้วย

อาชีพในภาคซัพพลายเชนและโลจิสติกส์

คาดการณ์ว่า ในปี 2027 อาชีพในภาคซัพพลายเชนและโลจิสติกส์จะมีการเติบโต 12.5% หรือราว 2 ล้านตำแหน่ง สืบเนื่องจากการกระจายตัวของซัพพลายเชนไปยังภูมิภาคต่าง ๆ อย่างไรก็ตาม เป็นไปได้ว่าการโยกย้ายซัพพลายเชน ไปจนถึงวิกฤตซัพพลายเชน ต้นทุนที่พุ่งสูง และการชะลอตัวทางเศรษฐกิจจะนำมาซึ่งการสูญเสียตำแหน่งงานในระยะสั้น

Saadia Zahidi กรรมการผู้จัดการ WEF แสดงความเห็นว่า การเปลี่ยนแปลงของซัพพลายเชนที่จะโฟกัสไปที่ความยืดหยุ่นมากกว่าประสิทธิภาพจะทำให้เกิดภูมิศาสตร์เศรษฐกิจใหม่ นำไปสู่การสร้างตำแหน่งงานมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเอเชียและตะวันออกกลาง

จากการสำรวจข้อมูลในปี 2023 พบว่าอาชีพในภาคอุตสาหกรรมโลจิสติกส์และซัพพลายเชนมีอัตราการจ้างงานเพิ่มขึ้นถึง 2 ล้านตำแหน่ง หรือคิดเป็น 12.5% สืบเนื่องมาจากการขาดแคลนของคนขับรถบรรทุกที่เกิดขึ้นในช่วงกลางปี 2022 อีกทั้งผลกระทบที่เกิดจากการแทนที่ด้วยยานยนต์ไร้คนขับยังมีอัตราส่วนที่น้อยอยู่ จึงทำให้อาชีพคนขับรถบรรทุกนั้นจะยังไม่หายไปจากวงการอุตสาหกรรมโลจิสติกส์และซัพพลายเชนในอนาคต

“ยานยนต์ไร้คนขับ” กับทิศทางการเติบโตในปี 2022-2045

อาชีพในภาคการศึกษา

อาชีพในภาคอุตสาหกรรมการศึกษาจะมีการเติบโต 10% หรือราว 3 ล้านตำแหน่งในระดับอาชีวศึกษาและอุดมศึกษา ซึ่งรายงานเผยว่า ในกลุ่มประเทศที่ไม่ใช่ G20 จะมีการเติบโตมากกว่าในกลุ่มประเทศ G20 ถึงราว 50%

โดยการศึกษาเทคโนโลยีและการพัฒนาฝีมือแรงงานจะเป็นตัวขับเคลื่อนสำคัญในการสร้างงาน รวมถึงความพยายามขององค์กรในการลดช่องว่างทางทักษะที่เพิ่มขึ้น เนื่องจาก AI ได้เข้ามาเปลี่ยนแปลงทักษะที่พนักงานและนายจ้างต้องการ ซึ่งทั้งษะที่ภาคการศึกษาต้องการมีดังนี้